در گذشته قراردادهای مربوط به معاملات املاک از قبیل خرید و فروش و اجاره به صورت دست‌نویس تنظیم می‌شد و این امر مشکلات فراوانی نظیر فروش ملک به چند نفر را برای خریداران به همراه داشت؛ اما امروزه طبق ماده 28 قانون نظام صنفی کشور، بنگاه‌های املاک باید قرارداد معاملات را به صورت تایپی تنظیم کنند و قرارداد تنظیم شده را در سامانه‌ی ثبت معاملات و املاک ثبت نمایند؛ پس از ثبت معامله در این سامانه، سامانه‌ی مذکور کد رهگیری قرارداد را می‌دهد. در صورت عدم رعایت این موارد قرارداد معتبر نبوده و بنگاه معاملاتی که اقدام به تنظیم قرارداد دست‌نویس کرده و یا قرارداد را در سامانه‌ی ثبت معاملات و املاک ثبت نکرده است، متخلف محسوب می‌شود.
چگونه می‌توان کد رهگیری دریافت کرد؟
پس از انجام مذاکرات و حصول توافق نهایی، با ثبت جزئیات معامله توسط بنگاه در سامانه‌ی ذکر شده، یک کد رهگیری 13 رقمی در سامانه نمایش داده می‌شود و متصدی بنگاه موظف است این کد را بدون دریافت هیچ هزینه‌ی اضافه‌ای به طرفین بدهد. لازم به ذکر است که برخی بنگاه‌ها به دلیل فرار مالیاتی از دریافت کد رهگیری و ثبت معامله خودداری می‌کنند که باید حتما در زمان انعقاد قرارداد به این نکته توجه کنید. همچنین شما می‌توانید با ثبت نام در سامانه‌ی پیام کوتاه سامانه‌ی ثبت املاک کد ذکر شده را از طریق پیامک دریافت کنید.
در قرارداد تنظیم شده در سامانه‌ی ثبت معاملات و املاک باید مشخصات دقیق ملک و اطلاعات مربوط به تاریخ تحویل ملک، مبلغ نهایی توافق شده، بیعانه، مشخصات طرفین و… ذکر شود. همچنین برای دریافت کد رهگیری، باید برگ تاییدیه‌ی کد پستی ملک دریافت شود و هر یک از طرفین قرارداد یک نفر شاهد همراه داشته باشند و مشخصات شهود در سامانه درج شود.
با داشتن کد رهگیری و کد ملی می‌توانید از دو طریق صحت معامله‌ی خود را بررسی کنید:
الف- به سایت ایران املاک مراجعه کرده و از بخش خدمات منوی بالای صفحه، گزینه “استعلام کد رهگیری” را انتخاب کنید. پس از وارد کردن کد ملی، کد رهگیری قرارداد خود و کد امنیتی تصویر، دکمه جستجو را زده و از کد رهگیری خود استعلام بگیرید.
ب- شما می‌توانید با ارسال کد ملی و کد رهگیری به شماره 110203001 به صورت کد ملی#کد رهگیری قرارداد، از جزئیات قرارداد مطلع شوید. فقط دقت داشته باشید که عدد اول باید کد ملی و عدد دوم کد رهگیری باشد.
کاربرد کد رهگیری چیست؟
- با دریافت کد رهگیری دیگر نگرانی فروش یا اجاره دادن یک ملک به چند نفر وجود ندارد، اگر قراردادی کد رهگیری داشته باشد، فروشنده ملک نمی‌تواند ملک را به چند نفر بفروشد. زیرا بلافاصله پس از صادر شدن کد رهگیری برای اولین معامله، کد پستی ملک معامله شده در سامانه سراسری معاملات املاک، قفل می‌شود و در فهرست املاک فروخته شده قرار می‌گیرد.
2. با وجود این کد رهگیری انجام استعلامات، سریع‌تر و آسان‌تر صورت می‌گیرد. افراد می‌توانند با وارد کردن این کد رهگیری در سامانه‌ی ثبت معاملات و املاک از ویژگی‌های ملک مطلع شوند.
3. افراد می‌توانند با وارد کردن کد رهگیری در سامانه‌ی ثبت معاملات و املاک از بدهی‌های ملک نظیر بدهی بانکی، بدهی به شهرداری، بدهی مالیاتی و…. آگاه شوند.
4. با داشتن این کد می‌توان از مواردی مانند این که آیا ملک در طرح‌های شهرداری مانند بزرگراه، فضای سبز و… قرار دارد یا خیر مطلع شد.
5. وقتی معامله در سامانه‌ی ثبت معاملات و املاک ثبت می‌شود، مبلغ معامله همان مبلغ ذکر شده در قرارداد خواهد بود و فروشنده نمی‌تواند به بهانه‌ی گران شدن ملک و… مبلغی مازاد بر آن دریافت کند.
6. در شهرهایی که طرح ترافیک وجود دارد ساکنین محله‌هایی که در طرح قرار دارند می‌توانند از مزیت‌هایی بهره‌مند شوند؛ این امکان تنها در صورتی وجود دارد که ساکنین یا دارای سند رسمی باشند، یا اجاره‌نامه و مبایعه‌نامه‌ای داشته باشند که کد رهگیری دارد.
7. در مبایعه‌نامه‌های تنظیم شده در سامانه‌ی ذکر شده یک بارکد دو بعدی درج می‌شود که تمام مشخصات قرارداد را ذخیره می‌کند و امکان جعل آن وجود ندارد.
برای دریافت کد رهگیری باید به چه نکاتی توجه شود؟
- تنها بنگاه‌ها و مشاورین دارای مجوز اتحادیه می‌توانند قرارداد رسمی به همراه کد رهگیری و هولوگرام تنظیم کنند بنابراین باید قبل از مراجعه به بنگاه از داشتن مجوز اطمینان حاصل کرد.
- .همانطور که ذکر شد برای دریافت کد رهگیری تاییدیه‌ی کد پستی ضرورت دارد، افراد باید با مراجعه به شرکت پست این تاییدیه را دریافت کنند.
- پس از تحویل قرارداد، باید مندرجات آن را مطالعه کرده و از صحت آن‌ها مطمئن شد.
