گواهی انحصار وراثت چیست؟
پس از فوت هر شخص برای تقسیم اموال متوفی یا هر اقدامی در ادارات دولتی، بانک‌ها، دفاتر اسناد رسمی و…. باید گواهی مبنی بر تعداد وراث و اشخاصی که ورثه‌ی متوفی هستند صادر شود. به گواهی مذکور گواهی انحصار وراثت یا حصر وراثت می‌گویند.
به طور کلی گواهی انحصار وراثت به دو نوع محدود و نامحدود تقسیم می‌شود. گواهی حصر وراثت محدود تنها برای افرادی است که دارایی آن‌ها حداکثر پنجاه میلیون تومان است و به دلیل تشریفات کمتر در مدت زمان سریع‌تری (حدود 10 روز) صادر می‌شود، اما گواهی حصر وراثت نامحدود همان‌طور که از نام آن برمی‌آید محدودیت میزان دارایی ندارد و زمان صدور آن به دلیل نشر آگهی طولانی‌تر است (حدود 40 روز).
مرجع صالح برای صدور گواهی حصر وراثت کدام مرجع قضایی است؟
مرجع صالح برای صدور گواهی حصر وراثت، شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه (محل سکونت) متوفی است. برای مثال اگر آخرین اقامتگاه متوفی یعنی محل سکونت آن تجریش یا زعفرانیه بوده است، مرجع صالح برای صدور گواهی حصر وراثت، شورای حل اختلاف شماره 1 تهران واقع در دربند خواهد بود.
مدارک لازم جهت دریافت گواهی حصر وراثت چیست؟
جهت اخذ گواهی حصر وراثت باید مدارک ذیل را همراه داشته باشید:
- گواهی فوت متوفی که از سال ۹۵ در بعضی استان‌ها از جمله تهران به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت اخذ می‌شود؛
- استشهادیه محضری که باید توسط وراث به طور کامل تکمیل شود و مشخصات تمامی ورثه قید گردد، سپس توسط دو نفر غیر وارث به عنوان شاهد امضا شود؛
- شناسنامه متوفی و کپی برابر با اصل آن (برای برابر با اصل کردن کپی مذکور می‌توان به دفتر اسناد رسمی یا شورای حل اختلاف مراجعه کرد)؛
- عقدنامه یا رونوشت آن در صورتی که متوفی همسر دائم داشته باشد؛
- شناسنامه وراث و کپی برابر اصل آن؛
- احیانا وصیت‌نامه رسمی شخص فوت شده؛
- گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای متوفیان قبل از سال ۹۵ که تاکنون اقدامی نکرده‌اند.
شما می‌توانید استشهادیه‌ی مذکور را از دفاتر اسناد رسمی یا شورای حل اختلاف دریافت کنید. پس از آن باید دو نفر در دفتر اسناد رسمی حاضر شوند و گواهی نمایند که ورثه‌ی متوفی چه کسانی هستند.
مراحل دریافت گواهی حصر وراثت چیست؟
برای دریافت گواهی حصر وراثت می‌توانند وکیل استخدام کنید. در صورت عدم تمایل به این امر می‌توان با طی مراحل ذیل گواهی مذکور را دریافت نمایید:
- یک نفر از وراث باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی دعوایی با خواسته‌ی صدور گواهی حصر وراثت مطرح نماید. (لازم به ذکر است که مراجعه‌ی یکی از ورثه کفایت می‌کند و نیازی به طرح دعوای مستقل از سوی هر یک از وراث نیست.)
- پس از آن دفتر خدمات قضایی دادخواست را به شورای حل اختلاف صالح می‌فرستند و پس از آن در شورا تعیین شعبه می‌شود.
- شورای حل اختلاف با تعیین وقت رسیدگی اصول مدارک را دریافت و بررسی می‌کند.
- در صورت کامل بودن مدارک اگر گواهی حصر وراثت محدود باشد پس از 3 الی 7 روز صادر می‌شود، اما اگر نامحدود باشد نشر آگهی صورت می‌گیرد.
- پس از گذشت 40 روز از نشر آگهی چنانچه شخصی غیر از افراد ذکر شده در آگهی مدعی ورثه بودن نباشد، گواهی حصر وراثت صادر می‌شود.
- در مرحله‌ی آخر باید شخص متقاضی به شورای حل اختلاف مراجعه نماید و گواهی حصر وراثت را دریافت نماید.
لازم به ذکر است که گواهی صادر شده برای همه‌ی اموال متوفی اعم از منقول و غیر منقول شامل ملک، وجه نقد، خودرو و… مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای فروش و یا تقسیم اموال املاک متوفی نیازی به گرفتن گواهی حصر وراثت مستقل نیست.
